Rutte en zijn gulle lach. Kaag en haar krachtige tv-optredens. Hoe mooi de doelen ook zijn, je moet er stáán als partijleider. 'Hij/zij kan het verkópen', heet dat dan in de virtuele wandelgangen. We kiezen veel vaker op basis van emotie dan we zelf denken. Er is neurologisch onderzoek dat dat aantoont. Daar zijn lessen te leren over beslissingen in personeelsbijeenkomsten, aandeelhoudersvergaderingen en gemeenteraden.
Hoe gaat dat in de politiek? Een harde kern is een jaar bezig met een partijprogramma. Dan komt de campagne. De gunst van een brede groep is nodig. Voor veel kiezers is het doorspitten van het partijprogramma moeilijk: ze kiezen op gevoel. De ratio gaat het raam uit, emotie waait naar binnen. De personages van partijleiders worden uitvergroot. Mark wil zijn klus afmaken. Sigrid belooft nieuw leiderschap. Toch ben je er dan nog niet. Wopke had ook een plan maar 'kwam niet over'. Lilianne straalde warmte en kundigheid uit, maar niet voldoende om proteststemmers terug te halen naar de PvdA.
Wat in stemhokjes tussen de oren van de kiezers gebeurt heeft sowieso iets raadselachtigs. Dat we daar beslissingen vaak niet op rationele gronden nemen, lijkt een feit te zijn. Psychologieprofessor Dan Westen toonde het in de VS aan met neurologisch onderzoek. Hij schoof kiezers de scanner in en keek welk deel van de hersenen werd aangesproken bij politieke keuzes. En ja hoor, vaak lichtte het emotieverwerkcentrum ook op, ook al dachten de deelnemers zelf dat ze heel rationeel bezig waren.
Je zou parallellen kunnen trekken met processen in organisaties. Ook daar denkt en groepje toekomstplannen uit en strategieën om er te komen. Vervolgens moet iemand het verhaal aan de man of vrouw brengen bij medewerkers, aandeelhouders of raadsleden. De directeur, de voorzitter van de RvB, de wethouden - iedereen kijkt naar die man of vrouw. Ontstaat er een gevoel dat hij/zij het voor elkaar gaat brengen? Misschien werkt bij de één gulle Ruttelach, bij de ander een Kaags 'ik accepteer dit niet' bij onheuse kritiek.
- Victor de la Vieter, Senior Communicatieadviseur bij Babbage Company
bron: Westen, D. (2007) The political brain: The role of emotion in deciding the fate of the nation
bron foto: ANP