Fake news en uitdagingen in het communicatievak

Media-, crisis- en omgevingsanalisten worden steeds vaker geconfronteerd met fake news. Ook rondom het nieuws dat de afgelopen weken ons land beheerste was er veel desinformatie, verhuld als nieuws. Als Communicatieadviseur Overheid bij Babbage Company maakte Lior Sela bij haar laatste opdrachtgever (Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland.) wekelijks omgevingsbeelden. Aan de hand van twee actuele voorbeelden laat zij in dit blog zien welke uitdagingen fake news geeft voor analisten en communicatieadviseurs en waarom juiste analyses dus zo belangrijk zijn voor effectieve communicatie. 
 

De watersnoodramp in Limburg en de aanslag op Peter R. de Vries...Twee voorbeelden van nieuws dat deze zomer veel los maakte in onze samenleving en zorgde voor veel berichtgeving in de media. En zoals dat meestal gaat met ‘breaking news’ startten vele media liveblogs en kwamen er extra uitzendingen van bijvoorbeeld NOS Nieuws en RTL Nieuws. Ook op social media gingen veel berichten rond over de watersnoodramp en de aanslag. 

Fake news 

Na de aanslag op Peter R. de Vries bleek er veel sprake van nepnieuws te zijn, zo liet politiewoordvoerder Jean Fransman weten: “Dat leverde ons veel extra werk heeft op, want alles moest worden gecheckt” (o.a. Parool). Fake news is zoals we weten soms lastig te onderscheiden en het levert analisten veel extra werk op. Ook de hulpdiensten in Limburg schijnen de afgelopen tijd last te hebben gehad van nepnieuws dat verspreid wordt rondom de gevolgen van het hoogwater. De voorzitter van de Veiligheidsregio Limburg-Noord waarschuwde inwoners van Limburg voor nepnieuws en stelde dat dit ’het in de hand houden van de crisis schaadt’ (o.a. nu.nl).

Voor communicatieadviseurs en media-, crisis- en omgevingsanalisten liggen hier veel uitdagingen. Hoe kan je door alle fake news-bomen het bos nog zien? In hoeverre wordt de publieke opinie beïnvloed door deze onjuiste berichtgeving? In hoeverre worden politie en hulpdiensten hierdoor extra belast en in hoeverre heeft dit invloed op de staat van de crisis of ramp? Hoe ga je als adviseur of analist om met uitdagingen als fake news maar bijvoorbeeld ook met de privacy van burgers en inwoners?

Analyse is onmisbaar

Goede analyse is onmisbaar voor het onderscheppen van fake news en het in kaart brengen van de mate waarin dit rondgaat. Op deze manier kunnen communicatieadviseurs en woordvoerders tijdig inspringen. Bijvoorbeeld om, in het geval van de overstromingen in Limburg, verwarring en paniek te voorkomen. Uit analyses maken we als communicatieprofessionals ook op wat het belang van goede informatievoorziening is. De nepberichten die rondgingen direct na de aanslag op Peter R. de Vries zou je kunnen zien als een gebrek aan informatievoorziening op dat moment. Mensen waren op zoek naar antwoorden. 

Ook in mijn eigen social media bubbel zag ik dat goed. Veel vragen waren op dat moment nog onbeantwoord: Wat zou het motief van de dader zijn? Waarom Peter R. de Vries? In welk ziekenhuis ligt hij? Hoe gaat het met hem? Mensen gaan de antwoorden op deze vragen zelf proberen te geven. Tijdige en goede analyse helpt dan om fake news te voorkomen en naar mijn mening werd hier in dit geval communicatief goed op ingespeeld. De persconferentie van de Amsterdamse driehoek, nog op diezelfde avond op 6 juli, gaf weliswaar geen antwoorden op al die vragen, simpelweg omdat de meeste antwoorden er nog niet waren. Maar ook dat is een antwoord en het kan onzekerheid en twijfel bij mensen wegnemen.

Groeiende vraag naar analisten

Bij Babbage Company merken we dat er een groeiende vraag is naar communicatieprofessionals die o.b.v. beschikbare data analyses kunnen maken of uitzetten. Denk aan media monitoring, media analyses, crisis analyses en omgevingsanalyses. We merken dat met de groeiende vraag naar media-, crisis- en omgevingsanalisten ook de vraag groeit naar trainingen in dit vakgebied. Daarom hebben wij samen met SRM en een aantal experts een nieuw, brede leergang Omgevingsanalyse ontwikkeld. Goed om te weten: heb jij voor je werk juist meer behoefte aan smallere kennis? Je kan bepaalde onderwerpen ook los trainen!

Leergang SRM & Babbage Company

De leergang is bedoeld voor de communicatieadviseur die meer wil weten over wat omgevingsanalyse is, welke bronnen en methoden er zijn en wat je wanneer en hoe in kan zetten.
Maar vooral ook: wat is het verschil tussen media monitoring, crisis analyse, media analyse en omgevingsanalyse, hoe kader je een vraag voor de opdrachtgever/doe je een goede intake, welke input je kunt verwachten en hoe kan je dit vertalen naar een goed advies richting je stakeholders en opdrachtgever. De leergang is ook interessant wanneer je juist alle kennis zelf wilt vergaren om aan de slag te gaan als omgevingsanalist.

Meer informatie over de leergang vind je hier >> 

 

Voorproefje? Tijdens C-week21 organiseerden Babbage Company & SRM samen de inspirerende sessie 'Effectieve Communicatie kan niet zonder analyse'. Deze kijk je hier terug:


 

Interested in working together?

Don't you have an account yet?
Create one instantly!

Sign up!