Pas geleden kreeg ik de vraag om bachelor studenten communicatie iets te vertellen over mijn ervaringen. Een mooie manier om een brug te slaan tussen onderwijs en wetenschap en de praktijk. En om te vertellen wat ik de afgelopen jaren heb geleerd om succesvol te zijn. Wat zijn de vaardigheden die mij geholpen tijdens mijn loopbaan? En belangrijker nog, gelden ze ook voor huidige en toekomstige collega’s?
Nieuwsgierig zijn
Laat ik beginnen met in mijn ogen één van de belangrijkste eigenschappen van een communicatie professional, en dan maakt het niet uit of je junior, senior of een leidinggevende bent; nieuwsgierig zijn, in de meest brede zin van het woord. Zonder een aangeboren nieuwsgierigheid is het lastig overeind te blijven. Nieuwsgierig naar waar je organisatie naar toe wil en hoe je daar met communicatie aan bij kunt dragen. Nieuwsgierig naar nieuw vakontwikkelingen (lees je de juiste blogs?), nieuwsgierig naar collega’s en ook nieuwsgierig naar wat er om je heen gebeurt en wat daarvan de impact kan zijn op je organisatie en haar doelstellingen.
Kritisch denken en reflecteren
Bij nieuwsgierig zijn hoort ook een kritische en ethische denkhouding. Zeker nu we steeds meer vertrouwen op mediakanalen waarvan we niet altijd weten of ze wel voldoen aan ethische eisen. Vraag je zelf wel of of je op de juiste manier gebruik maakt van deze kanalen of dat er met privacygegevens van burgers of consumenten aan de haal wordt gegaan. Is een nieuw product of een nieuwe dienst wel echt iets waar mensen op zitten te wachten? En hoe zit het met de diversiteit en inclusiviteit van de organisatie? Mijn ervaring is dat het vaak de communicatiefunctie is, die hierop kan reflecteren. Het zit in de aard van onze functie om op basis van verschillende invalshoeken met een goede analyse te komen en deze om te zetten in bruikbare adviezen. Maar hoe doe je dat dan?
Gebruik data en onderzoek
Aan het begin van mijn eigen loopbaan was een advies op basis van ervaring en onderbuikgevoel vaak voldoende om je collega’s te overtuigen van een communicatieactiviteit of handeling. Die tijd is voorgoed voorbij. Net als bijvoorbeeld marketing of human resources moet communicatie ook veel meer gebruik maken van onderzoek en data. Gelukkig wordt op veel hogescholen en universiteiten al veel aandacht besteed aan dit aspect van het communicatievak. Steeds vaker moeten communicatieplannen worden gepresenteerd op basis van harde data. En belangrijker nog, bijgestuurd en uiteindelijke beoordeeld op basis van harde data. Het aloude adagium “ik was niet goed in wiskunde dus ik ben maar in de communicatie gegaan”, gaat niet meer op. Het mooie is dat data inmiddels gemakkelijk te verkrijgen zijn, intern of anders via externe partijen.
Samenwerken en empathie als sleutels tot succes
Eén van de meest onderschatte eigenschappen om ons vak goed uit te kunnen oefenen is het vermogen om samen te werken. Communicatie kan pas succesvol zijn, wanneer je met alle disciplines om je heen kunt samenwerken: interdisciplinair denken en handelen. En in toenemende mate ook met mensen, groepen buiten je eigen organisatie. Grote uitdagingen als klimaat, polarisatie, armoede, ongelijkheid vragen om een gezamenlijke aanpak. In onze huidige samenleving is het naar mijn mening de rol van “verbinder” die de communicatiefunctie op het lijf is geschreven en die deze rol dan ook met beide handen aan moet grijpen. Sterker nog, de communicatiefunctie kan daarin een belangrijke aanjager zijn. En dat moet natuurlijk allemaal wel op een empathische manier, anders krijg je de ander niet mee.
Innovatief en creatief
Onze meerwaarde in deze samenwerking zit ‘m bovendien in het vermogen om innovatief te denken en te handelen. Zonder overigens direct in de actiestand terug te vallen. Traditiegetrouw wordt er altijd naar communicatie gekeken voor creatieve invallen en out-of-the box ideeën. Laten we deze rol koesteren en ervoor zorgen dat we ten allen tijde aan de verwachtingen van anderen voldoen.
Wendbaar en flexibel zijn
Tenslotte, de wereld om ons verandert voortdurend. Sociaaleconomische, politieke en technologische ontwikkelingen gaan steeds sneller. Dat betekent dat organisaties daar in mee moeten, en ook de communicatieprofessional. Natuurlijk kennen we allemaal termen als agile werken of de scrum methode. Welke naam je er ook aan geeft, ook een communicatieteam moet snel en flexibel zijn en voortdurend anticiperen op veranderende omstandigheden.
Herken je je hierin of juist helemaal niet? En heb ik nog iets over het hoofd gezien, laat het me dan weten?
Ben jij als (interim) communicatieprofessional op zoek naar een nieuwe uitdaging? Neem direct een kijkje bij al onze vacatures of neem direct contact op, dan kijken we samen!
Andre Manning is Managing Director van Logeion, de Nederlandse beroepsorganisatie voor communicatieprofessionals. Hij heeft meer dan 20 jaar internationale ervaring als marketing- en communicatieadviseur bij onder andere Philips, Booking.com en Akzo Nobel. Hij is gespecialiseerd in onder andere geïntegreerde 3.0 communicatie, reputatiemanagement en thought leadership, en (inter)nationale mediarelaties.